పాండవుల రాజధాని ఎక్కడ? పురానా ఖిల్లాలో ఏఎస్ఐ అన్వేషణ!

మహాభారత కాలంలో ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులు, కౌరవుల మధ్య తన రాజ్యాన్ని విభజించినప్పుడు హస్తినాపురం కౌరవులకు దక్కింది. ఖాండవప్రస్థ పాండవులకు దక్కింది. ఖాండవప్రస్థ ఒక దట్టమైన అడవి, అక్కడ సూర్యకాంతి కూడా సరిగా ప్రసరించేది కాదు. పాండవులు శ్రీకృష్ణుడు, విశ్వకర్మ సహాయంతో దానినే తమ రాజధానిగా మార్చుకుని ఇంద్రప్రస్థను నిర్మించారు. మహాభారత కాలం నాటి ఇంద్రప్రస్థే నేటి ఢిల్లీ అని చెబుతారు.

భారత పురావస్తు శాఖ (ASI) ఇప్పుడు పాండవుల రాజధాని ఇంద్రప్రస్థను కనుగొనే పనిలో ఉంది. దీని కోసం త్వరలో ఢిల్లీలోని పురానా ఖిల్లా (పాత కోట)లో తవ్వకాలు ప్రారంభించనుంది. ఏఎస్ఐ దీనికి తన అనుమతిని కూడా ఇచ్చింది. ఢిల్లీలోని పురానా ఖిల్లాలో ఏఎస్ఐ పాండవుల రాజధాని ఇంద్రప్రస్థను ఎందుకు వెతుకుతోంది? మొఘల్ కాలంలో నిర్మించిన పురానా ఖిల్లా ఇంద్రప్రస్థపైనే నిర్మించబడిందని ఎలా తెలుస్తుంది? ఈ వివరాలను ఈ కథనంలో తెలుసుకుందాం.

పురానా ఖిల్లాలోనే హుమాయున్ మరణం

ఢిల్లీలోని పురానా ఖిల్లా చరిత్ర హుమాయున్‌తో ముడిపడి ఉంది. ఇది హుమాయున్ ఈ కోట మెట్లపై నుంచి పడి మరణించాడని చెబుతారు . ఈ ప్రమాదం తర్వాత మొఘలులు ఈ కోటను ఖాళీ చేశారు. పురానా ఖిల్లా నిర్మించిన ప్రదేశంలోనే పాండవుల రాజధాని ఇంద్రప్రస్థ ఉండేదని చెబుతారు. ఇప్పుడు ఏఎస్ఐ దానిని తవ్వనుంది. పురానా ఖిల్లా నిర్మాణం 1533లో మొఘల్ చక్రవర్తి హుమాయున్ ప్రారంభించాడు. 1540లో షేర్ షా సూరి ఈ కోట నిర్మాణం కొనసాగించాడు. ఆ తర్వాత 1555లో హుమాయున్ దానిని పూర్తి చేశాడు.

స్వాతంత్ర్యం తర్వాత ఆరోసారి తవ్వకాలు

దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత ఇంద్రప్రస్థ అన్వేషణలో ఢిల్లీలోని పురానా ఖిల్లాను ఆరుసార్లు తవ్వారు. మొదటిసారి ఏఎస్ఐ 1954-55లో తవ్వకాలు ప్రారంభించింది. ఆ తర్వాత 1969-73, 2013-14, 2017-18లో కూడా ఈ కోటను తవ్వారు. చివరిసారిగా 2023లో ఈ కోటలో తవ్వకాలు జరిగాయి. ఈసారి కోట లోపల వేర్వేరు ప్రాంతాలలో తవ్వకాలు జరుగుతాయి. అవసరమైతే గతంలో తవ్విన ప్రాంతాలను కూడా మళ్లీ తెరుస్తారు. గతసారి 6 మీటర్ల వరకు తవ్వకాలు జరిపారు.. కానీ ఈసారి మరింత లోతుగా తవ్వకాలు జరుపుతారు.

ఇప్పటికే లభించిన ఆధారాలు

ఢిల్లీలోని పురానా ఖిల్లాలో గతంలో జరిగిన తవ్వకాలలో మౌర్య కాలం, శుంగ, కుషాన్, గుప్త, రాజపుత్ర కాలం, ఢిల్లీ సుల్తానా, మొఘల్ కాలాల నాటి అవశేషాలు లభించాయి. అయితే, ఏఎస్ఐ పాండవుల ఇంద్రప్రస్థ కోసం వెతుకుతోంది. దీనికి ఇప్పటివరకు ఎలాంటి ఆధారాలు లభించలేదు.

ఇంద్రప్రస్థ ఆనవాళ్లు ఎలా తెలుస్తాయి?

పురానా ఖిల్లాలో గతంలో జరిగిన తవ్వకాలలో కుంతి దేవి ఆలయ స్థలంలో 900 సంవత్సరాల నాటి రాజపుత్ర కాలం నాటి విష్ణువు విగ్రహం లభించింది. ఇక్కడ 1200 సంవత్సరాల నాటి గజలక్ష్మి విగ్రహం, గణేశుడి విగ్రహం కూడా లభించాయి. దీనితో చరిత్రకారులు ఇంద్రప్రస్థకు సంబంధించిన ఆధారాలు ఇక్కడ లభించవచ్చని ఆశిస్తున్నారు. పురానా ఖిల్లా ఒకప్పుడు పాండవులు తమ రాజధానిగా చేసుకున్న దిబ్బపై ఉండవచ్చని చరిత్రకారులు చెబుతున్నారు. తవ్వకాలలో ఆ దిబ్బ ఆనవాళ్లను పరిశీలిస్తారు.